W dniu 11 października 2023 roku Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej – Andrzej Duda – złożył wizytę w 56. Bazie Lotniczej w Inowrocławiu. Była ona związana z oficjalnym ogłoszeniem, iż powyższa jednostka wojskowa będzie pierwszym miejscem przyjęcia oraz bazowania śmigłowców szturmowych Boeing AH–64E Apache, które mają zostać zakupione przez Ministerstwo Obrony Narodowej (MON). Obecne spekulacje wskazują na to, że będą przeznaczone głównie do wspierania służb granicznych prowadzących działania na wschodniej granicy Polski[1].
Od ponad pięciu lat 56. Baza Lotnicza w Inowrocławiu przechodzi różnorodne zmiany infrastrukturalne skoncentrowane na modernizacji i rozbudowie lotniska w ramach projektu „Kruk”, które umożliwiłyby rozlokowanie, hangarowanie, a także obsługę techniczną nowoczesnych śmigłowców bojowych[2]. Dotychczas w Inowrocławiu stacjonowały statki powietrzne, takie jak: Mil Mi–24D/W, PZL Świdnik W–3PL „Głuszec” oraz Mil Mi–2, które będą stopniowo wycofywane ze służby w Siłach Zbrojnych RP.
W dniu 21 sierpnia 2023 roku Departament Stanu USA (ang. United States Department of State) wydał oficjalne oświadczenie, za pośrednictwem którego potwierdził zapytanie ofertowe (ang. Letter of Request) odnoszące się do zakupu przez Polskę 96 egzemplarzy śmigłowców AH–64E Apache. Kosztorys uwzględniający niezbędne wyposażenie umożliwiające ich bezpieczną eksploatację[3] oszacowano na 12 mld USD[4]. Wobec tak dużego zamówienia istnieje szansa, że Polska stanie się wiodącym, europejskim użytkownikiem AH–64E Apache i partnerem Stanów Zjednoczonych w obszarze wschodniej flanki NATO[5]. Z kolei w dniu 25 sierpnia 2023 roku MON poinformował w formalnym komunikacie, że pierwsi polscy piloci przebywają aktualnie w USA, aby odbyć dedykowane szkolenie lotnicze na śmigłowce bojowe AH–64E Apache. Ma zostać ono rozpoczęte od dwumiesięcznego kursu językowego. Drugi etap szkolenia ma polegać na miesięcznym treningu w ośrodku szkoleniowym w bazie Fort Novosel (stan Alabama), w której będzie zainicjowany cykl ćwiczeń z zakresu nauki pilotażu i operacyjnego wykorzystania AH–64E Apache[6]. Planuje się również oddelegowanie amerykańskich pilotów do Polski w celu przeprowadzenia szkolenia w 56. Bazie Lotniczej w Inowrocławiu. Natomiast w dniu 25 września 2023 roku podpisano umowę pozwalającą na doskonalenie kompetencji i zdolności w zakresie wsparcia, napraw i obsługi technicznej elementów śmigłowców. Polegają one na pozyskaniu m. in. stacji radiolokacyjnych AN/APG–78 Longbow oraz modułów obserwacyjno–celowniczych M–TADS/PNVS[7].
Według zapewnień ministra obrony narodowej – Mariusza Błaszczaka – do finalizacji umowy może dojść jeszcze w tym roku. Zgodnie z deklaracjami wiceprezeski koncernu Boeinga – Kahtleen Jolivette – śmigłowiec bojowy AH–64E Apache dla Polski ma zapewnić wysoki stopień interoperacyjności z amerykańskimi siłami zbrojnymi, posiada stację radiolokacyjną, która umożliwia kierowanie ogniem we współpracy z innym wyposażeniem i pojazdami wojskowymi, a także jest w stanie zdolność śledzenia licznych celów naziemnych oraz powietrznych[8].
Śmigłowiec szturmowy AH–64E Apache to podstawowy typ śmigłowca bojowego znajdujący się na wyposażeniu Wojsk Lądowych Stanów Zjednoczonych (ang. United States Army). Jego konstrukcja została zaprojektowana jako bardzo wytrzymała, w pełni opancerzona struktura zdolna do realizacji operacji w każdych warunkach atmosferycznych, nawet przy całkowitym braku widoczności. Wówczas, powodzenie wykonania misji zapewnia aparatura nawigacyjna na podczerwień. Zewnętrzną część kokpitu opracowano na wzór „kelvarowej wanny”[9], a poszycie wirnika głównego śmigłowca zbudowane jest z kompozytowych włókien szklanych (ang. Glass Fiber Reinforced Polymer – GFRP), które pozwalają platformie na kontynuowanie lotu nawet z wielokrotnie przestrzelonymi łopatami. Przenoszone przez niego uzbrojenie lotnicze umożliwia zwalczanie obiektów pancernych oraz zapewnienie wsparcia oddziałom lądowych. Wśród środków napadu powietrznego należy wymienić jednolufowe, automatyczne działko szybkostrzelne kalibru 30 mm M230, przeciwpancerne kierowane pociski rakietowe klasy „powietrze–ziemia” – AGM–114 Hellfire i AGM–179 JAGM – kierowane pociski rakietowe AIM–92 Stinger klasy „powietrze–powietrze” jak również wyrzutnie niekierowanych pocisków rakietowych Hydra 70 kalibru 70 mm klasy „powietrze–ziemia”. Ponadto, śmigłowiec AH–64E Apache posiada znaczący potencjał operacyjny, bazujący m. in. na zdolności kooperacji i dowodzenia rojem bezzałogowych statków powietrznych (ang. Unmanned Aerial Vehicle – UAV) w ramach projektu współdziałania załogowo–bezzałogowego (ang. Manned–Unmanned Teaming – MUM–T), kompatybilności z czołgami Abrams wdrażanymi do Sił Zbrojnych RP, możliwości przemieszczania się na niskim pułapie lotu ze względu na wąską konstrukcję lub pozostania niezauważonym w zawisie nad terenem zalesionym[10]. Śmigłowiec AH–64E Apache może rozwijać maksymalną prędkość 293 km/h i posiada taktyczny promień działania wynoszący 482 km.
Wykaz źródeł:
[1] Ł. Pacholski, Inowrocław pierwszą bazą polskich AH–64E Apache, online – https://zbiam.pl/inowroclaw-pierwsza-baza-polskich-ah-64e-apache/ [dostęp: 16.10.2023].
[2] Vide: J. Sabak, MON: Kruk i inwestycje w Inowrocławiu, online – https://defence24.pl/sily-zbrojne/mon-kruk-i-inwestycje-w-inowroclawiu [dostęp: 16.10.2023].
[3] Wśród wyposażenia należy wymienić: 96 egzemplarzy AH–64E Apache, 18 zapasowych zespołów napędowych, General Electric Aerospace T700–GE–701D, zapasowy moduł obserwacyjno–celowniczy AN/ASQ–170 M–TADS/PNVS, 37 stacji radiolokacyjnych AN/APG–78 FCR (w tym jedna zapasowa), 1844 kierowanych pocisków przeciwpancernych Lockheed Martin AG–114R2 Hellfire, 96 makiet gabarytowo–masowych M36E8 CATM, 460 kierowanych pocisków przeciwpancernych klasy „powietrze–ziemia” Lockheed Martin AGM–179A JAGM, 508 przeciwlotniczych pocisków RTX AIM–92 Stinger Block I, 7650 modułów APKWS II, 12 zapasowych radiostacji AN/ARC–231A, 6 zapasowych systemów ostrzegania AN/AAR–57, moduły pozwalające na współpracę z bezzałogowymi aparatami latającymi, transpondery IFF, urządzenia nawigacyjne TACAN, amunicję, urządzenia szkolno–treningowe, hełmy, urządzenia naziemnej obsługi technicznej, usługi szkolno–treningowe, wsparcie logistyczne.
[4] Ł. Pacholski, Zielone światło na sprzedaż śmigłowców AH–64E Apache Polsce, online – https://zbiam.pl/zielone-swiatlo-na-sprzedaz-smiglowcow-ah-64e-apache-polsce/ [dostęp: 16.10.2023].
[5] Serwis „Rzeczpospolita”, Amerykańska zgoda na Apache dla Polski, online – https://radar.rp.pl/modernizacja-sil-zbrojnych/art38983571-amerykanska-zgoda-na-apache-dla-polski [dostęp: 16.10.2023].
[6] Ł. Pacholski, Polacy rozpoczęli szkolenie na AH–64 Apache, online – https://zbiam.pl/polacy-rozpoczeli-szkolenie-na-ah-64-apache/ [dostęp: 16.10.2023].
[7] Ł. Pacholski, Inowrocław pierwszą bazą polskich AH–64E Apache, op. cit.
[8] Business Insider, Apache dla Polski. Będziemy dysponować największą flotą tych śmigłowców poza USA, online – https://businessinsider.com.pl/biznes/apache-dla-polski-bedziemy-dysponowac-najwieksza-flota-tych-smiglowcow-poza-usa/0207shj [dostęp: 16.10.2023].
[9] „Kelvarowa wanna” w śmigłowcach AH–64E Apache nawiązuje do dwóch aspektów. Po pierwsze wąski, kanciasty kształt owiewki kokpitu odnosi się do nowoczesnych wanien. Po drugie, kelvar dotyczy materiału konstrukcyjnego z rodziny polimerów aramidowych, z której została zbudowana owiewka. Kelvar charakteryzuje się wysoką odpornością na rozciąganie. W lotnictwie standard Kevlar 49 stosowany jest do zbrojenia kompozytów o osnowie polimerowej, gwarantując dodatkowo bardzo dużą wytrzymałość konstrukcji na ostrzał.
[10] Serwis oficjalny TVN24, Apache mają trafić do Polski. Rzecznik Agencji Uzbrojenia: mogą kierować rojem dronów i śledzić ponad setkę celów, online – https://tvn24.pl/polska/wojsko-polskie-apache-maja-trafic-do-polski-rzecznik-agencji-uzbrojenia-o-zdolnosciach-smiglowcow-7308360 [dostęp: 16.10.2023].
Fot.: U. S. Air Force, Sgt. Matt Hecht, Apache head on, online – https://www.flickr.com/photos/matt_hecht/6957485362 [dostęp: 16.10.2023].
Tekst powstał w ramach realizacji zadania publicznego zleconego w ramach Rządowego Programu Rozwoju Organizacji Obywatelskich na lata 2018–2030 r. „Bezpieczna Polska jutra – rozwój działań misyjnych Alioth Foundation”.
