Lotnictwo wojskowe nabiera kluczowego znaczenia dla systemu odstraszania i bezpieczeństwa narodowego w obliczu gwałtownych zmian geopolitycznych i coraz bardziej dynamicznego rozwoju technologii. Zorganizowana przez redakcję Strefy Obrony i Alioth Foundation debata dotyczyła tego właśnie tematu. Eksperci i praktycy, w tym gen. bryg. Krzysztof Stobiecki, gen. dyw. rez. Jacek Pszczoła, płk pil. rez. Krystian Zięć i poseł dr Andrzej Grzyb przedstawili swoje opinie na temat przyszłości sił powietrznych, ich roli w odstraszaniu i potrzeby ich głębokiej modernizacji.

„Lotnictwo, wbrew pozorom, jest najtańszym narzędziem militarnym, jeśli spojrzymy na relację koszt-efekt”, powiedział płk pil. rez. Krystian Zięć. Ponieważ są wszechstronne i mobilne, siły powietrzne oferują najlepszy stosunek skuteczności do kosztów. Wskazał, że żadna armia na świecie nie ma zasobów, które pozwalałyby przez dłuższy czas używać systemów naziemnych do zwalczania znacznie tańszych celów powietrznych – działania Rosji i Ukrainy są tego przykładem.

Płk. Zięć stwierdził również, że po 1989 roku wojny asymetryczne zastąpiły wojny symetryczne. „Musimy więc inwestować w zdolności, które zapewnią nam autonomię działania, bez zakładania, że pomoc USA przyjdzie natychmiast”. W jego ocenie ochrona „high-value assets”, czyli strategicznych obiektów infrastruktury, które powinny być najpierw chronione, ma kluczowe znaczenie dla lotnictwa.

Gen. dyw. rez. Jacek Pszczoła, były Inspektor Sił Powietrznych – skupił się na fundamentalnych właściwościach lotnictwa: błyskawicznym czasie reakcji i globalnym zasięgu działania. „To lotnictwo było pierwsze na niebie w odpowiedzi na rosyjską inwazję. W sytuacjach nagłych, to właśnie czas reakcji decyduje o sukcesie lub porażce” – podkreślił generał.

W jego opinii platformy takie jak F-16 i F-35, które posiada i pozyskuje Polska, zapewniają realną siłę odstraszania: „To nie są tylko maszyny, to zdolność do zadania przeciwnikowi strat, zanim ten podejmie decyzję o ataku. To właśnie odstraszanie w praktyce” – zaznaczył.

W zgodzie z gen. dyw. rez. Jackiem Pszczołą, gen. Stobiecki podkreślił iż: „Lotnictwo bojowe to dziś najbardziej elastyczne narzędzie projekcji siły”. Jego zdaniem kluczowa jest zdolność do błyskawicznego reagowania, co w praktyce oznacza budowę zdolności natychmiastowej odpowiedzi na zagrożenia. Odniósł się także do zjawiska tzw. „floty cieni”, czyli obecności niezidentyfikowanych obiektów morskich w pobliżu newralgicznych infrastruktur, jak podmorskie kable energetyczne łączące Polskę i Szwecję. „To nie są incydenty, to codzienność i element gry strategicznej. Lotnictwo musi na to odpowiadać” – mówił generał.

Zobacz całość debaty poniżej.

Poseł Andrzej Grzyb zwrócił uwagę na strategiczne zmiany w układzie sił na północnej flance NATO. „Po dołączeniu Szwecji i Finlandii do Sojuszu, Morze Bałtyckie staje się de facto morzem wewnętrznym NATO. To zmienia charakter całego regionu i determinuje nowe potrzeby w zakresie odstraszania” – ocenił. Podkreślił też, że proces modernizacji sił zbrojnych, choć konieczny jest czasochłonny i kapitałochłonny. „Wyposażenie nowoczesnych sił powietrznych wymaga nie tylko inwestycji w sprzęt, ale też w ludzi i ich wyszkolenie. A to wymaga czasu, determinacji i priorytetowego finansowania” – zaznaczył.

Wydarzenie zostało zrealizowane w ramach realizacji projektu Bezpieczna Polska Jutra, finansowanego ze środków Narodowego Instytutu Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego.