W związku z głośnymi atakami przeprowadzonymi w ostatnich miesiącach na infrastrukturę gazociągów Nord Stream I i Nord Stream II konieczne jest zapewnienie odpowiedniego poziomu bezpieczeństwa oraz zapobieganie podobnym incydentom. W tym celu niszczyciel min ORP „Mewa” typu Kormoran II zyska możliwość monitorowania podwodnych rurociągów zainstalowanych na dnie Bałtyku. Będzie to możliwe dzięki specjalistycznemu oprogramowaniu Pipe Tricking zastosowanemu na bezzałogowych aparatach podwodnych1.
Oprogramowanie Pipe Tricking umożliwia uruchomienie okrętowego systemu nawigacji z sensorami zainstalowanymi na autonomicznym bezzałogowym aparacie podwodnym (ang. Autonomous Underwater Vehicle – AUV) – Huginie2. Rozwiązanie to zostało już przetestowane na ORP „Albatros”, który również jest niszczycielem typu Kormoran II. Ich głównym przeznaczeniem jest poszukiwanie, identyfikacja i neutralizacja min morskich. W tym celu zostały one wyposażone w liczne drony podwodne. Hugin to najnowocześniejsza technologia, której zastosowanie umożliwia zejście na głębokość sięgającą nawet tysiąca metrów i zobrazowanie w ciągu doby obszaru o powierzchni dziewięciu mil kwadratowych3.
„Kiedy echosonda wielowiązkowa wykryje ułożony na dnie morza rurociąg, pojazd ustawia się ponad nim, a potem podąża jego śladem. Rejestruje przy tym obraz w wysokiej rozdzielczości. Po zakończeniu misji możemy przeanalizować materiał i ocenić, czy w rurociągu nie ma pęknięć, prześwitów, czy nie został on w żaden sposób przesunięty”, wyjaśnił kmdr por. Michał Dziugan, dowódca 13 Dywizjonu Trałowców w Gdyni4.
Pod koniec października bieżącego roku przetarg na pozyskanie nowego oprogramowania Pipe Tricking oraz szkolenie załogi ogłosiła Komenda Portu Wojennego w Gdyni. Aktualnie analizowane są oferty w celu wyłonienia najlepszej z nich.
Harmonogram dostaw zakłada, że począwszy od 2022 roku w ciągu kolejnych czterech lat będą sukcesywnie dostarczone Marynarce Wojennej pierwsze trzy zestawy autonomicznych bezzałogowych platform podwodnych Hugin wraz z systemami typu HiPAP (ang. High Precision Acoustic Positioning System). Wynika to z umowy zawartej pomiędzy norweską firma Kongsberg Maritime a stocznią Remontowa Shipbuilding z Gdańska. Nazwa „Hugin” pochodzi od jednego z kruków najpotężniejszego nordyckiego boga – Odyna5. Bezzałogowe aparaty podwodne charakteryzują się bardzo dużą zwrotnością i doskonałą statecznością, co pozwala na zbieranie i gromadzenie danych wysokiej jakości. Ponadto, mają hydrodynamiczny kształt, dokładne sensory i akumulatory o dużej pojemności, co sprawia, że drony te są często wybierane przez instytucje rządowe i siły zbrojne na całym świecie6.
Szczególnym atutem Huginów jest ich modułowość, co oznacza, że w zależności od wykonywanej misji mogą przenosić następujące wyposażenie specjalistyczne: sonar interferometryczny z aperturą syntetyczną Kongsberg HISAS 1032 (ang. High Resolution Iterferometric Synthetic Aperture Sonar) umożliwiający daleki zasięg, wysoką rozdzielczość obrazów i batymetrii, echosondę wielowiązkową Kongsberg EM2040, czyli standardowy sonar do mapowania batymetrycznego, kamerę rozdzielczości UHD z panelem oświetleniowym LED do akwizycji obrazów optycznych o wysokiej rozdzielczości, sonar aktywny OAS (ang. Obstacle Avoidance System) do unikania przeszkód podwodnych, system wodowania i wybierania LARS (ang. Launch And Recovery System) o niskiej sygnaturze magnetycznej, a także zaawansowany system nawigacji inercyjnej Kongsberg Sunstone zapewniający dokładność położenia pojazdu w toni7. Zapewnia to długotrwałość działania od 24 do 74 godzin przy prędkości 2–6 w8. Masa bezzałogowca zależy od konfiguracji i waha się w zakresie 1000–1550 kg9.
Wykaz źródeł:
1 Ł. Zalesiński, Dron sprawdzi rurociągi, online – https://polska-zbrojna.pl/home/articleshow/40660?t=Dron-sprawdzi-rurociagi [dostęp: 7.12.2023].
2 T. Grotnik, Kongsberg opracował autonomiczny pojazd podwodny Hugin nowej generacji, online – https://zbiam.pl/kongsberg-opracowal-autonomiczny-pojazd-podwodny-hugin-nowej-generacji/ [dostęp: 7.12.2023].
3 Strona oficjalna portalu Polska Zbrojna, Co może Hugin?, – https://polska-zbrojna.pl/home/articleshow/40828?t=Co-moze-Hugin [dostęp: 7.12.2023].
4 Ł. Zalesiński, Dron sprawdzi rurociągi…, op. cit.
5 Strona oficjalna portalu „Rzeczpospolita”, Niszczyciele min typu Kormoran II otrzymają pojazdy podwodne Hugin, online – https://radar.rp.pl/modernizacja-sil-zbrojnych/art37272291-niszczyciele-min-typu-kormoran-ii-otrzymaja-pojazdy-podwodne-hugin [dostęp: 7.12.2023].
6 Escort Technology, Pojazd podwodny AUV Kongsberg HUGIN, online – https://escort-technology.com/pl/pojazd-podwodny-auv-kongsberg-hugin/ [dostęp: 7.12.2023].
7 Ibidem.
8 Indeks prędkości W oznacza prędkość wynoszącą 270 km/h.
9 The Military Magazine, Norweskie pojazdy podwodne Hugin na kolejne Kormorany, online – https://milmag.pl/norweskie-pojazdy-podwodne-hugin-na-kolejne-kormorany/ [dostęp: 14.12.2023].
Fot.: Strona oficjalna Kongsberg Maritime, Autonomous Underwater Vehicle (AUV), Hugin, online – https://www-kongsberg-com.translate.goog/maritime/products/marine-robotics/autonomous-underwater-vehicles/AUV-hugin/?_x_tr_sl=en&_x_tr_tl=pl&_x_tr_hl=pl&_x_tr_pto=tc [dostęp: 20.12.2023].
Tekst powstał w ramach realizacji zadania publicznego zleconego w ramach Rządowego Programu Rozwoju Organizacji Obywatelskich na lata 2018–2030 r. „Bezpieczna Polska jutra – rozwój działań misyjnych Alioth Foundation”.