Pod koniec lipca 2024 roku, na Ukrainę dotarły pierwsze myśliwce F-16. Fakt otrzymania samolotów potwierdził w niedzielę Prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenski, który wystąpił na ich tle, przemawiając z okazji Dnia Sił Powietrznych[1].
Dostawa samolotów była przewidywana na koniec 2023 roku, jednak została opóźniona przez dłużej trwające niż oczekiwano szkolenia ukraińskich pilotów. Treningi rozpoczęły się w sierpniu 2023 roku w Danii, Rumunii, Wielkiej Brytanii i USA. Ostatecznie, pierwsze szkolenia zostały zakończone dopiero w maju 2024 roku, a przeszkoleni piloci wrócili do Europy, gdzie wzięli udział w treningach taktycznych. Właśnie stąd powstały opóźnienia, przez które samoloty nie dotarły w pierwotnie zakładanym terminie na Ukrainę[2].
Negocjacje na temat dostarczenia samolotów F-16 zaczęły się już na początku lutego 2022 roku. Wstępnie, USA było niechętne w zaopatrzeniu Ukrainy w myśliwce[3] a Prezydent Joe Biden wykluczył wysłanie F-16 na początku 2023 roku[4], jednak w sierpniu tego samego roku Prezydent dał zielone światło na te działania – jednak przekazywane samoloty miały pochodzić z zasobów sił powietrznych innych krajów. Dania i Holandia były pierwszymi państwami, które postanowiły wesprzeć Ukrainę. Od tych dwóch państw Ukraina otrzymała pierwszą turę myśliwców. W sumie, państwo może się spodziewać od Danii i Holandii ponad 50 maszyn, 19 od Danii i 42 od Holandii[5].
Zgodnie z zapowiedziami, samoloty nie będą służyły do działań ofensywnych, lecz do zabezpieczenia państwa i obrony przeciwko rosyjskim atakom rakietowym. Dostarczone maszyny wyposażone są w najnowszą awionikę i radary do namierzania pocisków. Konkretna liczba dostarczonych F-16 jest nieznana, jednak według ustaleń “The Economist” ukraińskie siły powietrzne mają obecnie 10 z 79 obiecanych samolotów, a kolejne 10 ma przybyć do końca tego roku. Do dostaw samolotów dołączyły również Norwegia i Belgia.
W lipcu 2024 odbyła się również rozmowa między Premierem Donaldem Tuskiem i Wołodymyrem Zełeńskim. W tej rozmowie Donald Tusk przekazał informację, że strona polska dołoży wszelkich starań, aby przyspieszyć przekazanie samolotów. Premier podkreślił jednak, chodzi o aspekty logistyczne i dostawę maszyn z państw, które określiły już, że wesprą Ukrainę, a nie o dostarczenie Polskich samolotów[6].
Co istotne, Członkowie Air Force Capability Coalition for Ukraine zapewniają, że wsparcie nie będzie zwalniać w najbliższym czasie. Na początku sierpnia 2024 roku pojawiło się oświadczenie, że Członkowie koalicji na bieżąco pracują nad wzmocnieniem możliwości powietrznych Ukrainy poprzez ciągłe zapewnienie szkoleń pilotów oraz dostawę myśliwców[7].
Tekst powstał w ramach realizacji zadania publicznego zleconego w ramach Rządowego Programu Rozwoju Organizacji Obywatelskich na lata 2018–2030 r. „Bezpieczna Polska jutra – rozwój działań misyjnych Alioth Foundation”.
Bibliografia:
[1] G. Kuczyński Gazeta Lubuska “F-16 ma czym postraszyć Rosjan. Jak te samoloty wpłyną na przebieg wojny na Ukrainie?” [online],
F-16 ma czym postraszyć Rosjan. Jak te samoloty wpłyną na przebieg wojny na Ukrainie? | Gazeta Lubuska [dostęp: 05.08.2024]
[2] M. Strembski Portalmilitarny.pl “Przebywająca w Arizonie pierwsza grupa ukraińskich pilotów ukończyła szkolenie na myśliwcach F-16, co przybliża moment wykorzystania tych samolotów w walce z rosyjską agresją” [online],
Pierwsi ukraińscy piloci ukończyli szkolenie na F-16 – Portal Militarny [dostęp: 25.05.2024]
[3] M. Powell University of Portsmouth “After months of negotiations Ukraine will be getting the F-16 warplanes it has been begging for – here’s why that’s important” [online]
After months of negotiations Ukraine will be getting the F-16 warplanes it has been begging for – here’s why that’s important | University of Portsmouth [dostęp: 23.08.2023]
[4] F. Schwartz Financial Times “Joe Biden rules out US sending F-16 fighter jets to Ukraine” [online],
Joe Biden rules out US sending F-16 fighter jets to Ukraine (ft.com) [dostęp: 01.31.2023]
[5] P. Felstead European Security & Defence “First F-16s officially enter the inventory of the Ukrainian Air Force” [online],
First F-16s officially enter the inventory of the Ukrainian Air Force – European Security & Defence (euro-sd.com) [dostęp: 05.08.2024]
[6] A. Borek Forsal.pl “Polska przyspiesza dostawę myśliwców F-16 na Ukrainę. To efekt rozmów Zełenskiego z Tuskiem” [online],
Polska przyspiesza dostawę myśliwców F-16 na Ukrainę. To efekt rozmów Zełenskiego z Tuskiem – Forsal.pl [dostęp: 19.07.2024]
[7] U.S. Mission Poland U.S. Embassy & Consulate in Poland “Joint Statement on F-16s for Ukraine from U.S. President Joseph R. Biden, Dutch Prime Minister Dick Schoof,and Danish Prime Minister Mette Frederiksen” [online]
