W połowie listopada 2023 roku funkcjonujące na rynku przemysłu kosmicznego polskie przedsiębiorstwo Thorium Space S.A. z siedzibą główną we Wrocławiu zostało wytypowane przez Europejską Agencję Kosmiczną (ang. European Space Agency – ESA) do realizacji projektu1, którego celem jest zbudowanie satelity telekomunikacyjnego nowej generacji i umieszczenie go w przestrzeni kosmicznej na orbicie geostacjonarnej (ang. Geostationary orbit – GEO)2.
Firma Thorium Space S.A. została włączona do programu HummingSAT3, czyli nowej linii produktowej europejskich, małych satelitów telekomunikacyjnych wynoszonych na orbitę geostacjonarną. Przystąpienie do tego projektu jest jednoznaczne z podjęciem prac nad narodowym satelitą telekomunikacyjnym o nazwie roboczej Small GEO. Polska spółka będzie odpowiadać za zdefiniowanie wymagań całej misji wraz z planem konstruowania satelity Small GEO, a także za development oraz budowę w pełni cyfrowego payloadu telekomunikacyjnego w paśmie Ku/Ka4. Thorium Space S.A planuje również podjęcie współpracy z niemiecką firmą OHB z i należącym do Airbusa jednostką Defence & Space SSTL (ang. Surrey Satellite Technology Ltd)5.
„(…) zostaliśmy wybrani do projektu ESA, który rozpoczyna nową erę. To początek polskiej misji satelity telekomunikacyjnego na GEO. Naszą rolą jest zbudowanie payloadu, czyli serca całej misji, z kolei drugą część, czyli platformę, dostarczą nasi partnerzy ze Szwajcarii. Razem tworzymy mikrosatelitę najnowszej generacji na orbitę geostacjonarną. Jest to zdecydowanie przełom!”, relacjonował prezes Thorium Space – Paweł Rymaszewski – w wywiadzie dla portalu Space246. „(…) to bardzo duże wyróżnienie i potwierdzenie wielu lat pracy wszystkich inżynierów. To także moment pokazania światu, że wiemy co robimy. Teraz to my rozdajemy karty”, kontynuował7.
Szacowana wartość całego projektu wynosi około 75 mln euro. Ma on składać się z pięciu etapów nazwanych fazami A, B, C, D, E. W dwóch pierwszych fazach – A i B – przez firmę Thorium Space zostanie zaprojektowany i zbudowany payload telekomunikacyjny satelity. Jego realizacja zaplanowana jest na pierwsze dwa lata programu, a dofinansowanie z ESA na te etapy wyniosła 8 mln euro. Natomiast planowanie faz C, D, E wciąż jeszcze wymaga doprecyzowania szczegółów podejmowanych przedsięwzięć. Zakłada się, że prace nad nimi potrwają kolejne trzy lata, a dofinansowanie z ESA wyniesie 25 mln euro8.
Warto wspomnieć, że inicjatywa HummingSAT jest elementem strategii realizowanej w ramach ESA Partnership. Stanowi ona program kosmiczny, którego celem jest zagwarantowanie odpowiedniego środowiska dla branży komunikacji satelitarnej do wprowadzania innowacyjnych rozwiązań kosmicznych na rynek komercyjny. Europejska Agencja Kosmiczna ma już na swoim koncie implementację znaczących projektów partnerskich w ramach programu Zaawansowanych Badań nad Systemami Telekomunikacyjnymi (ang. Advanced Research in Telecommunications Systems – ARTES). Zakres programu obejmuje różne typy satelitów – od dużych obiektów geostacjonarnych do CubeSatów (ang. U–class spacecraft)9. Projekty te mają ogromne znaczenie dla rozwoju przemysłu kosmicznego, zapewniając innowacyjne rozwiązania i wspierając konkurencyjność branży telekomunikacji satelitarnej w Europie i Kanadzie10.
Wykaz źródeł:
1 Strona oficjalna firmy Thorium Space Technology, Polski satelita telekomunikacyjny. Ogłaszamy przełomowy projekt, online – https://thorium.space/polski-satelita-telekomunikacyjny-oglaszamy-przelomowy-projekt/ [dostęp: 18.12.2023].
2 Orbita geostacjonarna – rodzaj orbity okołoziemskiej, zapewniającej stałą pozycję przemieszczającym się po niej sztucznym obiektom kosmicznym względem równika. Charakterystyki te stwarzają możliwości wynoszenia satelitów komunikacyjnych, nawigacyjnych, pogodowych o przeznaczeniu niemilitarnym oraz technologii dedykowanych wyłącznie zastosowaniom militarnym, takim jak śledzenie, nawigacja, komunikacja i rozpoznanie, które byłyby użytkowane w szyfrowanych pasmach częstotliwości radiowej.
3 HummingSat – projekt partnerski ESA mający na celu zbudowanie nowej linii produktów dla komercyjnego rynku kosmicznej telekomunikacji geostacjonarnej. Objętość HummingSatów wynosi nieco ponad półtora metra sześciennego, co stanowi jedną dziesiątą wielkości konwencjonalnych satelitów umieszczonych na orbicie geostacjonarnej na wysokości około 36 tys. km nad powierzchnią Ziemi.
4 Strona oficjalna Space24, Polski satelita telekomunikacyjny. Thorium Space ogłasza przełomowy projekt, online – https://space24.pl/satelity/komunikacja/polski-satelita-telekomunikacyjny-thorium-space-oglasza-przelomowy-projekt? [dostęp: 18.12.2023].
5 K. Bakuła, Thorium Space zapowiada polskiego satelitę geostacjonarnego [RELACJA], online – https://space24.pl/satelity/komunikacja/thorium-space-zapowiada-polskiego-satelite-geostacjonarnego-relacja [dostęp: 18.12.2023].
6 M. Mitkow, Thorium Space: rozpoczynamy prace nad polskim satelitą telekomunikacyjnym [WIDEO], online – https://space24.pl/przemysl/sektor-krajowy/thorium-space-rozpoczynamy-prace-nad-polskim-satelita-telekomunikacyjnym-wideo [dostęp: 18.12.2023].
7 Ibidem.
8 Strona oficjalna Space24, Polski satelita telekomunikacyjny. Thorium Space ogłasza przełomowy projekt…, op. cit.
9 CubeSat – rodzaj miniaturowego sztucznego satelity z rodziny nanosatelitów. Posiada stałą masę oraz kształt, zazwyczaj sześcianu. Do budowy CubeSatów wykorzystuje się powszechnie dostępne na rynku, gotowe elementy elektroniki. Twórcą takiego projektu może być każda osoba lub instytucja dysponująca odpowiednim do tego rodzaju potrzeb budżetem.
10 Strona oficjalna MikroKontroler, Thorium Space i ESA rozpoczynają prace nad polskim satelitą telekomunikacyjnym Small GEO, online – https://mikrokontroler.pl/2023/12/06/thorium-space-i-esa-rozpoczynaja-prace-nad-polskim-satelita-telekomunikacyjnym-small-geo/ [dostęp: 18.12.2023].
Fot.: PIRO4D, Satellite Earth Planet Free Photo, online – https://www.needpix.com/photo/1793233/satellite-earth-planet-universe-atmosphere-background-space-travel-night-sky-star [dostęp: 21.12.2023].
Tekst powstał w ramach realizacji zadania publicznego zleconego w ramach Rządowego Programu Rozwoju Organizacji Obywatelskich na lata 2018–2030 r. „Bezpieczna Polska jutra – rozwój działań misyjnych Alioth Foundation”.