30 listopada 2023 scena Marzycieli i Rzemieślników gościła dwóch wybitnych ekspertów, dr Jacka Bartosiaka ze Strategy&Future i płk. rez. pil. Krystiana Zięcia, eksperta Alioth Foundation, którzy dzielili się z zaproszonymi gośćmi swoją wiedzą na temat wdrożenia programu F-16 oraz innowacyjnych programów zbrojeniowych przyszłości. Nasze wydarzenie, zorganizowane dzięki wsparciu Narodowego Instytutu Wolności, było nie tylko okazją do zgłębienia technicznych aspektów nowoczesnej technologii militarnego sprzętu, ale także do zrozumienia strategicznych implikacji tych inicjatyw.

Podczas wydarzenia, swoją premierę miał raport dotyczący implementacji F-16, przygotowany przez zespół ekspertów Fundacji. Publikacja ta stanowi cenny wkład w zrozumienie działań i wyzwań związanych z nowoczesnym sprzętem obronnym. Przechodząc przez tematykę aspektów technicznych, współpracę z politykami, aż po samo zagadnienie implementacji w Siłach Zbrojnych, kompleksowo ilustruje jak trudne i wieloaspektowe jest to zadanie. Nie skupia się wyłącznie na samym samolocie, lecz stanowi swoiste świadectwo funkcjonowania Sił Zbrojnych na przestrzeni lat.

Jednym z tematów który poruszył Pułkownik Zięć były różnice w taktyce i strategii wykorzystania lotnictwa wojskowego pomiędzy USAF (Siłami Powietrznymi Stanów Zjednoczonych) a Polskimi Siłami Zbrojnymi. Jak zauważył Pułkownik Zięć: […] „Nie możemy pozwolić sobie na budowanie Sił Zbrojnych w oparciu o przestarzałe wzorce, zwłaszcza teraz, gdy sytuacja geopolityczna uległa zmianie. Zważywszy na rosnące wydatki zbrojeniowe Rosji, nie możemy ignorować zmieniającej się rzeczywistości. Musimy działać i budować Siły Zbrojne, które precyzyjnie odpowiadają naszym aktualnym potrzebom i zdolnościom obronnym. Musimy być aktywni, wykorzystywać dyskusje, podejmować inicjatywy i rozmawiać o rzeczach, które nie tylko kupujemy, ale przede wszystkim o tym, jakie zdolności chcemy pozyskać. To kwestia nie tylko zakupu sprzętu, ale przede wszystkim strategicznej budowy zdolności obronnych”.

Raport, który opisuje te procesy, jest niezwykle wartościowym źródłem wiedzy. Wierzę, że jeśli przy tych dużych zadaniach, które nas czekają zastosujemy ponownie mechanizmy stworzone w przeszłości, unikając popełnionych wcześniej błędów, nie będziemy musieli znów mówić, że „mądry Polak po szkodzie”.

Podczas spotkania ustalono, że zgoda ogólnopolityczna w kwestii kierunku modernizacji wojska jest kluczowa. Społeczeństwo oczekuje od klasy politycznej wyraźnego określenia, jakie są modele funkcjonowania tak dużych i ambitnych sił zbrojnych. Musimy zastanowić się nad kształtem karier w siłach zbrojnych, relacjami międzyludzkimi oraz – jeśli mamy zamiar utrzymać duże siły zbrojne – ponownym wprowadzeniem służby powszechnej. Decyzje te zależą od modelu wojny, do jakiego się przygotowujemy, oraz od uzgodnień z Amerykanami dotyczących ryzyka i proporcji. Protokół proporcjonalności z Amerykanami jest niezmiernie ważny, a nasza polityka obronna musi być elastyczna w zależności od globalnych zmian. Również wymiar geopolityczny jest kluczowy, ponieważ Amerykanie, uwzględniając ograniczone zasoby i zagrożenie ze strony Chin, mogą uznać, że Polska jest w stanie zatroszczyć się o swoje bezpieczeństwo. Nasza niezależność polega na mądrym kształtowaniu zdolności obronnych, co wpływa również na reakcję ze strony sojuszników. Musimy unikać zbytniego uzależniania się od dostawców sprzętu, co stawia nas przed trudnymi wyborami. W kontekście aktualnych wyzwań, implementacja nowych zdolności wojskowych będzie dużo trudniejsza niż w przypadku wprowadzenia F-16. Warto zastanowić się, czy nasze siły zbrojne powinny być kształtowane w taki sposób, abyśmy w razie potrzeby byli zdolni do natychmiastowej, proporcjonalnej odpowiedzi.

Pułkownik Zięć podkreślił jak ważna jest możliwość wprowadzania nowych systemów bez zbędnych sporów, licząc na jednomyślność ponad podziałami politycznymi. Warto pamiętać, że wprowadzenie samolotu F-16 odbywało się w okresie sprawowania władzy przez wywodzące się z całkowicie różnych nurtów politycznych trzy rządy, co świadczy o stabilności w realizacji tego programu. Przy wprowadzaniu kolejnych systemów powinniśmy dążyć do podobnej jednomyślności.

Zachęcamy państwa do zapoznania się z publikacją oraz do obejrzenia całego wydarzenia poniżej:

Nasze wydarzenie oraz tekst powstały w ramach realizacji zadania publicznego zleconego w ramach Rządowego Programu Rozwoju Organizacji Obywatelskich na lata 2018–2030 r. „Bezpieczna Polska jutra – rozwój działań misyjnych Alioth Foundation”.